Υπόθεση Ζίμερμαν: νόμος και τάξη, ή...

Η αθώωση του λευκού Τζορτζ Ζίμερμαν για το θάνατο του έγχρωμου Τρέιβον Μάρτιν στη Φλόριντα, που προκάλεσε την παρέμβαση του υπ. Δικαιοσύνης των ΗΠΑ Ερικ Χόλντερ, αναβίωσε μνήμες από την εποχή των φυλετικών διακρίσεων κι έφερε στην επικαιρότητα τη χαλαρότητα των νόμων

Ηυπόθεση Ζίμερμαν, η αυλαία της οποίας, προς το παρόν, έπεσε με την ετυμηγορία των ενόρκων του δικαστηρίου της κομητείας του Seminole οι οποίοι τον έκριναν αθώο και για τις δύο κατηγορίες -φόνος δεύτερου βαθμού και ανθρωποκτονία εξ αμελείας-, αναβίωσε στις ΗΠΑ τις μνήμες και τις εντάσεις που χαρακτήριζαν την εποχή των φυλετικών διακρίσεων και της ρατσιστικής βίας. Παράλληλα όμως ανέδειξε σημαντικά νομικά και δικαστικά θέματα που απασχολούν για πολλές δεκαετίες το νομικό κόσμο των ΗΠΑ αλλά και τις οργανώσεις προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καταπολέμησης του ρατσισμού.

Αναψηλάφηση της δίκης

Οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν μετά την αθώωση του Ζίμερμαν και η σταυροφορία της NAACP (της παλαιότερης οργάνωσης για την προστασία των δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών), η οποία με επιστολή στην ιστοσελίδα της προς τον Αμερικανό υπουργό Δικαιοσύνης, Ερικ Χόλντερ, τον καλούσε να αναλάβει δράση, οδήγησε στην απόφαση του τελευταίου για αναψηλάφηση της δίκης, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει νομική αιτία για απαγγελία νέων κατηγοριών σε ομοσπονδιακό πλέον επίπεδο. Το θέμα αυτό αποτελεί το πρώτο από τα νομικά ζητήματα που προέκυψαν μέσα από την ακροαματική διαδικασία και, κυρίως, από την τελική έκβαση της δίκης.

Το δεύτερο αφορά τη νομοθεσία για την αυτοάμυνα, η οποία ισχύει στη Φλόριντα, όπου και συνέβη το τραγικό περιστατικό της δολοφονίας του νεαρού μαύρου Τρέιβον Μάρτιν από τον Ζίμερμαν. Σύμφωνα με την άποψη ειδικών, οι νόμοι αυτοί είναι πολύ ελαστικοί, αφού επιτρέπουν τη χρήση όπλου από όποιον θεωρεί ότι απειλείται η ζωή του, χωρίς να επιβάλλουν προηγουμένως οποιαδήποτε προσπάθεια ώστε να αποφευχθεί η πρόκληση ή η επίθεση. Η πρόβλεψη αυτή για προληπτική δράση υπάρχει όμως στη νομοθεσία άλλων Πολιτειών. Σε αυτές έχει θεσπιστεί ότι η επίκληση της αυτοάμυνας γίνεται αποδεκτή και μπορεί να οδηγήσει στην απαλλαγή τού εμπλεκομένου από την όποια κατηγορία, μόνον όταν η «αμυντική» άδικη πράξη έχει συντελεσθεί αφού έχει γίνει προηγουμένως προσπάθεια για την αποφυγή της επιθετικής ενέργειας που την προκαλεί.

«Στήριξε τη θέση σου»

Οι αντιλήψεις αυτές, σχετικά με την επίκληση της αυτοάμυνας ως λόγου για την απαλλαγή από κατηγορίες, οι οποίες επικρατούν στη Φλόριντα, έχουν κωδικοποιηθεί στο νόμο που τιτλοφορείται «stand your ground» - «στήριξε τη θέση σου», σε ελεύθερη μετάφραση. Η σημασία του νόμου αυτού έγκειται στο ότι η επίκλησή του έχει αποτέλεσμα να μην παραπέμπεται σε δίκη ο εμπλεκόμενος και να τίθεται η υπόθεσή του στο αρχείο. Αντίθετα, η επίκληση του δικαιώματος της αυτοάμυνας πρέπει να αναφερθεί και να αποδειχθεί στη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας.

Το τρίτο ζήτημα αφορά το ευρύτερο θέμα της νομοθεσίας για τα θέματα σχετικά με την οπλοκατοχή. Τόσο ο πρόεδρος Ομπάμα όσο και ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Μ. Μπλούμπεργκ, αναφερόμενοι στην υπόθεση Ζίμερμαν, δεν παρέλειψαν να θίξουν το ευρύτερο θέμα του ελέγχου των όπλων, το οποίο φυσικά είναι εδώ και πολλά χρόνια σημαντικό θέμα στις ΗΠΑ. Ο κ. Μπλούμπεργκ μάλιστα ανέφερε ότι η δολοφονία του νεαρού Τρέιβον Μάρτιν θα είναι οδηγός στη συνέχεια του αγώνα του για πιο αυστηρό έλεγχο στην πώληση και κατοχή όπλων.

Το σημαντικότερο όμως θέμα είναι η αναβίωση των τραγικών εμπειριών από την εποχή των φυλετικών διακρίσεων και των φαινομένων ρατσιστικής βίας, δικαιολογημένα λόγω των πτυχών της υπόθεσης αυτής. Ξεκινώντας από το χρόνο της προσαγωγής σε δίκη -πολλοί επισήμαναν αδικαιλόγητη καθυστέρηση στην απαγγελία των κατηγοριών και την παραπομπή στο δικαστήριο-, έως τη σύσταση του σώματος των ενόρκων -6 λευκές γυναίκες και καμία εκπρόσωπος μειονότητας-, με αποκορύφωμα την έκδοση της ετυμηγορίας, η οποία έκανε πολλούς να μιλήσουν για τα ρατσιστικά σύνδρομα που κυριάρχησαν στην όλη υπόθεση.

Φαινόμενα νεορατσισμού

Κάποιοι μίλησαν για νέα φαινόμενα ρατσισμού στη μετα-ρατσιστική εποχή την οποία πίστευαν ότι σηματοδότησε η εκλογή του Ομπάμα ως προέδρου των ΗΠΑ. Αλλοι θεώρησαν ότι η υπόθεση έμοιαζε με παλαιότερες υποθέσεις όπως του Ρόντνεϊ Κινγκ, του Αφροαμερικανού εργάτη που ξυλοκοπήθηκε άγρια από άνδρες της αστυνομίας του Λος Αντζελες, όπου εργαζόταν μετά την υπό όρους αποφυλάκισή του. Αλλοι συνέκριναν το θύμα με τον Αφροαμερικανό ακτιβιστή Μέντγκαρ Εβερς, που δολοφονήθηκε το 1963 από μέλος της γνωστής ρατσιστικής οργάνωσης Κου Κλουξ Κλαν, ενώ άλλοι αναφέρθηκαν στην αρχή της άρνησης απονομής Δικαιοσύνης (justi-ce denied) λόγω των καθυστερήσεων στην όλη δικαστική διαδικασία. Η αρχή αυτή εισήχθη από το γνωστό ηγέτη Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στην επιστολή του με τίτλο «Γράμμα από τη φυλακή του Μπίρμιγχαμ», στην οποία ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης ισοδυναμεί με άρνηση απονομής της.

Η περίπτωση Αλαν Μπέικ

Για ρατσισμό μίλησαν όμως και οι συνήγοροι του Ζίμερμαν. Τόνισαν κατά τη διάρκεια της δίκης ότι αν ο πελάτης τους ήταν μαύρος, τότε δεν θα του είχαν απαγγελθεί κατηγορίες, υπενθυμίζοντας με τα σχόλια αυτά την αρχή των διακρίσεων εκ του αντιστρόφου (reverse discrimination), που αφορά περιπτώσεις διακρίσεων εις βάρος λευκών. Το θέμα αυτό ξεκίνησε το 1970, όταν ένας φοιτητής, ο Αλαν Μπέικ, εστράφη εναντίον της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, διότι απέρριψε δύο φορές την αίτηση εγγραφής του με το αιτιολογικό ότι ήταν λευκός και η αντίστοιχη ποσόστωση είχε καλυφθεί.

Οι διαδηλώσεις στην Αμερική συνεχίστηκαν και είναι βέβαιο ότι η κατακραυγή δεν θα κοπάσει γρήγορα. Η υπόθεση αυτή ενίσχυσε την άποψη ορισμένων ότι υπάρχει ακόμη η λογική των φυλετικών διακρίσεων σε σημεία της χώρας. Η εξάλειψη αυτών των φαινομένων είναι ακόμη ένα στοίχημα που καλείται να κερδίσει ο πρόεδρος Ομπάμα.
πηγή:www.enet.gr/