Κρανίδη Αργολίδας

Κρανίδι Αργολίδας
 

Συντεταγμένες:  37°26'51'N 23°10'4'E

Γεωγραφικό Διαμέρισμα : Πελοπόννησος
Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Αργολίδας
Δήμος : Δήμος Κρανιδίου
Επίσημος πληθυσμός : 4.312 (2001)
Υψόμετρο : 92 m
Ταχυδρομικός κώδικας : 21300
Τηλεφωνικός κωδικός : 27540
Δήμαρχος
Δικτυακός τόπος : https://www.kranidi.gr

Το Κρανίδι είναι πόλη του Νομού Αργολίδας και βρίσκετε στο νοτιοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου. Ορίστηκε πρωτεύουσα της Επαρχίας Ερμιονίδος το 1841. Ο πληθυσμός του είναι 4.312 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Απέχει από το Ναύπλιο περίπου 50 χλμ. και από την Αθήνα περίπου 180 χλμ. Μέσω θαλάσσης επικοινωνεί με τον Πειραιά και τα νησιά του Αργοσαρωνικού μέσω των λιμανιών τηςΕρμιόνης και του Πόρτο Χελίου.
Πίνακας περιεχομένων
 
•    1 Ονομασία
•    2 Γεωγραφία
•    3 Ιστορία
•    4 Χριστιανικοί Ναοί
•    5 Αρχιτεκτονική
•    6 Ναυτιλία
•    7 Ενημέρωση
•    8 Πληθυσμός
•    9 Το δημοτικό διαμέρισμα Κρανιδίου
•    10 Πηγές - Παραπομπές
•    11 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ονομασία
Σύμφωνα με μια εκδοχή το σύγχρονο όνομά του προέρχεται από το κραναός που σημαίνει τραχύς και θεωρείτε δηλωτικό της περιοχής. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή το όνομα οφείλεται σε παραφθορά της λέξης Κορωνίδα, το όνομα παραπλήσιας νησίδας που φέρει το όνομα της μητέρα του θεού της Ιατρικής, τουΑσκληπιού, ο οποίος λατρευόταν από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής.
Γεωγραφία
Το Κρανίδι είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στους λόφους της Αγίας Άννας και της Μπαρδούνιας με προσανατολισμό Βορειοδυτικό. Δυτικά και ανατολικά από τη πόλη η περιοχή χαρακτηρίζετε πετρώδη με χαμηλή βλάστηση ενώ στη νοτιοανατολική μεριά υπάρχει το πευκόδασος της Κορακιάς. Βόρεια βρίσκετε το βουνό του προφήτη Ηλία ενώ βορειοδυτικά ο όρμος της Κοιλάδας με το ομώνυμο παραδοσιακό χωριό και το προϊστορικό σπήλαιο Φράγχθι σε απόσταση 6 χλμ. Ανατολικά σε απόσταση 11χλμ βρίσκετε η Ερμιόνη και νότια το Πόρτο Χέλι. Σε ολόκληρη τη περιοχή της Ερμιονίδας υπάρχουν πανέμορφες δαντελωτές ακρογιαλιές.
 
Ιστορία
Το Κρανίδι πρωτοαναφέρεται σε χρυσόβουλο[1] του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332) το οποίο δωρίθηκε στον Θεόδωρο Νομικόπουλο για τις υπηρεσίες του απέναντι στον Αυτοκράτορα. Το Κρανίδι αναφέρεται ως πατρογονικό χωρίο και ανήκε στη χώρα του Δαμαλά. Δεύτερη επίσημη αναφορά υπάρχει το 1530 μ.Χ. ενώ λάμβανε χώρα η εποίκηση του από αλβανόφωνους πληθυσμούς(Αρβανίτες). Αυτοί μετακινούνταν στις νότιες περιοχές για να προστατευτούν από του Τούρκους αλλά και για να εξασφαλίσουν βοσκοτόπια και γη για καλλιέργεια. Εκεί αναμίχθηκαν και αφομοιώθηκαν χωρίς προβλήματα με το τοπικό στοιχείο λόγω και από αυτή τη ζύμωση προέκυψε η Αρβανίτικο γλωσσικό ιδίωμα που ακούγετε μέχρι σήμερα.
Κατά την παράδοση, στην περιοχή υπήρχαν 4 οικισμοί προστατευμένοι από τη θάλασσα, λόγω του φόβου των πειρατών. Ο Άη Γιάννης, η Μιλίνδρα, ταΒίλια και οι Μπιές οι οποίοι και αποτέλεσαν τα κύτταρα για τη πόλη του Κρανιδίου. Ο οικισμός του Άη Γιάννη αποτέλεσε το κέντρο όπου γύρω του άρχισε να συγκροτείτε η πόλη και τοποθετείτε στο σημείο που σήμερα βρίσκετε ο Μητροπολιτικός Ναός του Τιμίου Ιωάννη Προδρόμου. Ο σημερινός Ναός κτίστηκε το 1852 από τον Ιταλό Αρχιτέκτονα Ιάκωβο Σεμπαστίνο αντικαθιστώντας το παλαιότερο βυζαντινό εκκλησάκι που είχε προσφέρει και το όνομα του στον οικισμό. Ο οικισμός της Μιλίνδρας βρίσκετε στα βόρεια της πόλης και στους πρόποδες του βουνού του Προφήτη Ηλία (300μ. υψόμετρο) και ανήκει στην ευρύτερη περιοχή του ναού του Απόλλωνά όπως καθορίζετε από τον Παυσανία. Δυο εκκλησάκια σημειώνουν τη παρουσία τους εκεί, του Αγίου Αντρέα και των Αγίων Αναργύρων καθώς και το αρχαίο Πηγάδι της Μιλίντρας ή Πλατύ πηγάδι με το τετράγωνο σχήμα του και τους επιβλητικούς ογκόλιθους που το περιβάλλουν, χαρακτηριστικό των αρχαίων πηγαδιών της Ερμιονίδας. Υπάρχουν αναφορές πως μέχρι πριν από 70 χρόνια ήταν σε χρήση το νεκροταφείο των Μιλινδρωτών στη περιοχή. Τα Βίλια βρίσκονται στα δυτικά του Κρανιδίου εκεί που σήμερα βρίσκετε το εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα. Η περίοπτη θέση που επιβλέπει την αργολική θάλασσα, ενισχύει την εκδοχή ύπαρξης βίγλας και επιβεβαιώνει τη προέλευση της ονομασίας της περιοχής. Χαμηλότερα σε μια μικρή ρεματιά είναι το Πηγάδι της Βίλας. Οι Μπιές βρίσκονται ανατολικά του Κρανιδίου και συνορεύουν με τη θέση Δισκούρια της Ερμιόνης. Το όνομα τους πιθανόν το οφείλουν στο όνομα της οικογένειας των πρώτων οικιστών. Επίσης στην περιοχή παρατηρείτε αρχαίο πηγάδι αλλά μεταγενέστερο από τα προηγούμενα.
Επί Τουρκοκρατίας, ήταν γνωστό ως «Κάτω Ναχαγιέ», που σημαίνει Κάτω Επαρχία. Το Κρανίδι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821. ιθανότατα η κήρυξη της Επανάστασης στο Κρανίδι έγινε στις 27 Μαρτίου 1821, την ίδια ημέρα που κηρύχθηκε και στις Σπέτσες. Πολλοί Κρανιδιώτες, έλαβαν μέρος στην πολιορκία του Αναπλιού, της Τριπόλεως, του Ακροκορίνθου αλλά και στα Δερβενάκια όπου και έπεσε ο Φιλικός Αρχιμανδρίτης Αρσένιος Κρέστας(Παπαρσένης) ηγούμενος της Μονής Ζωοδόχου Πηγής Κοιλάδας. Λόγω της φυσικής του οχύρωσης και της καλής σχέσης των Κρανιδιωτών με τους νησιώτες κατά την περίοδο 1823 – 1824 υπήρξε η έδρα της κυβέρνησης και του εκτελεστικού. Επίσης το Κρανίδι είναι η γενέτειρα τουΕμμανουήλ Ρέπουλη, στενού συνεργάτη και αντιπρόεδρου της Κυβέρνησης Βενιζέλου.
Χριστιανικοί Ναοί
Στο Κρανίδι τα μοναστήρια και οι εκκλησίες είναι κατάσπαρτες και με βαθιά ιστορία. Το μοναστήρι της Παναγίας της Παντανάσσης, το ησυχαστήριο της Αγίας Άννας, που χρονολογείται στα μέσα του 13ου αι. και είναι χτισμένο σε πευκόφυτο λόφο με πανοραμική θέα, το βυζαντινό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας με πλούσια αγιογραφία στο εσωτερικό του, ο παλαιότερος γνωστός χρονολογημένος σταυρεπίστεγος ναός στον Ελλαδικό χώρο που χρονολογείτε από το 1240 μΧ. στη θέση Πικροδάφνη, ο ναός του Αγίου Γεωργίου και ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου – σημερινή Μητρόπολη του Κρανιδίου όπου πρόσφατα ήρθε στη επιφάνεια εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε, με χρονολογία το 1646 μΧ  και φυλάσσετε στον Ναό και ένα πλήθος άλλων ναών αποτελούν μάρτυρες της θρησκευτικότητας των κατοίκων αλλά και τη συνεχή κατοίκηση της περιοχής.
Αρχιτεκτονική
Στην πρωτεύουσα της Ερμιονίδας αξιοσημείωτη είναι και η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών. Οι πελεκητές πέτρες, τα περίτεχνα μπαλκόνια, οι φεγγίτες πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα, οι στέγες του παραδοσιακού βυζαντινού τύπου, τα γωνιασμένα κεραμίδια στο ρόλο των ακροκεράμων και οι μάντρες οι οποίες κυριολεκτικά οχύρωναν το σπίτι, δίνουν ένα υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα. Ο οικισμός έχει χαρακτηριστικό νησιώτικο χρώμα και θυμίζει πολύ τους οικισμούς των νησιών του Αργοσαρωνικού. Ακόμη λειτουργεί Λαογραφικό Μουσείο το οποίο φιλοξενεί, σκεύη μαγειρικής, εικόνες, έπιπλα, ρόκες γνεσίματος, αργαλειό, ενδύματα, κεντήματα, υφαντά δείγματα παραδοσιακής φορεσιάς και άλλα αντικείμενα λαϊκής τέχνης.
Τα χαρακτηριστικά για την τοπική αρχιτεκτονική κτήρια, του Δημαρχείου και της βιβλιοθήκης, οι πέντε μεγάλες εκκλησίες του 19ου αι., το μοναδικό για την αρχιτεκτονική του καλντερίμι, στο πηγάδι του Πύργου, οι τρεις ανακαινισμένοι ανεμόμυλοι, τα παραδοσιακά λιοτρίβια με τις μεγάλες πέτρες, καθώς και τα πολλά ξωκλήσια συμπληρώνουν την εικόνα μιας πολιτείας πανέμορφης.
Ναυτιλία
Το Κρανίδι στις αρχές 20ου αι. διέθετε μεγάλο εμπορικό στόλο λόγω της ασχολίας των κατοίκων  μετά τα χρόνια της Επαναστάσεως με το εμπόριο και τη ναυτιλία καθώς και με τις ιδιαίτερες σχέσεις με τους Σπετσιώτες και τους Υδραίους. Τα παλαιά αρχοντικά των καπεταναίων με τη νησιωτική τεχνοτροπία κτίστηκαν την πεντηκονταετία 1840 - 1890 κατά την εποχή της ακμής της ιστιοφόρου ναυτιλίας στη Ελλάδα. Όταν ύστερα από το 1890 η ιστιοφόρος ναυτιλία άρχισε να παρακμάζει λόγω του συναγωνισμού με τα ατμόπλοια οι ναυτικοί ασχολήθηκαν με την σπογγαλιεία και την αλιεία ενώ οι λιγότεροι στράφηκαν στη γεωργία και τη κτηνοτροφία. Οι κάτοικοί του ακόμη και σήμερα συνεχίζουν με τις ίδιες ασχολίες ενώ πολλοί έχουν στραφεί στα τουριστικά επαγγέλματα λόγω των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων της περιοχής αλλά και της υψηλής επισκεψημότητας της.
Ενημέρωση
?    Ράδιο Ερμιονίδα 104,3 FM Τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός
?    Ράδιο Κρανίδι 107,1 FM Τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός
Πληθυσμός
Το Κρανίδι σύμφωνα με την απογραφή του 2001 έχει πραγματικό πληθυσμό 4.312 κατοίκους. Διαχρονικά ο πληθυσμός του Κρανιδίου δεν παρουσιάζει έντονες διακυμάνσεις όπως φαίνεται και από τον πίνακα που ακολουθεί.
Πορεία του πληθυσμού:
Έτος    1928    1940    1951    1961    1971    1981    1991    2001
Πληθ.    4.214    4.456    4.280    3.942    3.657    3.794    3.959    4.312
Το δημοτικό διαμέρισμα Κρανιδίου
Το δημοτικό διαμέρισμα Κρανιδίου περιλαμβάνει και αρκετούς μικρούς παραθεριστικούς οικισμούς. Αυτοί είναι η Πετροθάλασσα, ο Κάμπος, το Θυνί, το Δορούφι, ο Άγιος Νικόλαος, το Κουνούπι, τα Βλαχοπουλέικα και οι Λάκκες. Έχουν κυρίως εξοχικά σπίτια και ελάχιστους μόνιμους κατοίκους. Διαθέτουν πολλές παραλίες που σχηματίζονται στους πολυάριθμους κολπίσκους των ακτών γύρω από το Κρανίδι, με δημοφιλέστερες την Πετροθάλασσα, το Θυνί, την Κορακιά και το Κουνούπι. Ο συνολικός πληθυσμός του δημοτικού διαμερίσματος είναι 4.912 κάτοικοι